نرخ بهره بین بانکی در هفته سوم آذرماه به رکورد بی‌سابقه‌ای رسید و به رقم 23.8 درصد رسید که بالاترین میزان آن از زمان اعلام نرخ بهره توسط بانک مرکزی است. این افزایش نرخ بهره، که از ابتدای سال جاری روندی صعودی داشته، باعث شده تا برخی تحلیل‌گران به بررسی دلایل این تغییرات بپردازند.
نرخ بهره بین بانکی به بالاترین حد خود رسید
آمار جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 21 آذرماه به عدد 23.86 درصد رسیده است. این رقم در تاریخ اعلام نرخ بهره توسط بانک مرکزی رکوردی جدید محسوب می‌شود و برای اولین بار در چهار سال اخیر به چنین سطحی دست یافته است.
علت افزایش نرخ بهره بین بانکی
یکی از عوامل اصلی این افزایش، سخت‌گیری بانک مرکزی در تزریق نقدینگی به بانک‌ها در عملیات بازار باز است. بانک‌ها در مواجهه با کمبود نقدینگی از چند روش برای تأمین اعتبار خود استفاده می‌کنند. یکی از این روش‌ها شرکت در عملیات بازار باز است که در آن بانک‌ها با فروش اوراق مالی اسلامی به بانک مرکزی، نقدینگی مورد نیاز خود را تأمین می‌کنند. اما اگر بانک مرکزی با تمام درخواست‌های نقدینگی بانک‌ها موافقت نکند، بانک‌ها مجبور به استفاده از سیستم اعتبارگیری قاعده‌مند می‌شوند که نرخ سود آن از نرخ سود بازار باز بالاتر است و به همین دلیل فشار بیشتری بر نرخ بهره بین بانکی وارد می‌کند.
عملیات بازار باز و اعتبارگیری قاعده‌مند
در عملیات بازار باز، بانک‌ها با فروش اوراق به بانک مرکزی در واقع از آن اعتبار می‌گیرند و در سررسید، این اوراق را با نرخ سود معین از بانک مرکزی بازخرید می‌کنند. اما وقتی بانک مرکزی با درخواست نقدینگی بانک‌ها موافقت نمی‌کند، بانک‌ها به سمت اعتبارگیری قاعده‌مند روی می‌آورند که در آن، نرخ سود به 24 درصد هم می‌رسد. در این روش، بانک‌ها از یکدیگر اعتبار می‌گیرند و در عرض 24 تا 48 ساعت آن را بازپرداخت می‌کنند.
این افزایش نرخ بهره در واقع نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای نقدینگی در بازار بین بانکی است، زیرا بانک‌ها به دلیل محدودیت‌های موجود در بازار باز، بیشتر به بازار بین بانکی روی آورده‌اند که نرخ سود بالاتری دارد. این تغییرات باعث افزایش مستمر نرخ بهره بین بانکی در هفته‌های اخیر شده است.
آینده نرخ بهره و تاثیر آن بر بازار
با توجه به شرایط موجود و سیاست‌های بانک مرکزی در مدیریت نقدینگی، به نظر می‌رسد که نرخ بهره بین بانکی همچنان در سطوح بالا باقی خواهد ماند. تحلیل‌گران بر این باورند که اگر بانک مرکزی به تزریق نقدینگی به بانک‌ها ادامه ندهد و از سخت‌گیری‌های خود در بازار باز دست برندارد، این روند می‌تواند در آینده نیز ادامه یابد.
افزایش نرخ بهره بین بانکی می‌تواند تبعات مختلفی برای بازارهای مالی و اقتصادی کشور داشته باشد. برای بانک‌ها، تأمین اعتبار با نرخ‌های بالاتر هزینه‌بر است و این موضوع می‌تواند بر عملکرد آنها در ارائه وام به مشتریان تأثیر بگذارد. از سوی دیگر، افزایش نرخ بهره می‌تواند به افزایش هزینه‌های مالی بانک‌ها و کاهش سودآوری آنها منجر شود.
نتیجه‌گیری
نرخ بهره بین بانکی در هفته‌های اخیر رکورد تاریخی خود را ثبت کرده است. این افزایش که به دلیل سیاست‌های سختگیرانه بانک مرکزی در مدیریت نقدینگی و سوق دادن بانک‌ها به استفاده از اعتبارگیری قاعده‌مند ایجاد شده، ممکن است تا مدت‌ها در سطوح بالا باقی بماند. تحلیل‌گران و کارشناسان اقتصادی به دقت روند این تغییرات را دنبال می‌کنند تا تبعات آن را بر بازارهای مختلف ارزیابی کنند.
منبع
