خداحافظی کورش یغمایی از دنیای موسیقی، پایانی نمادین بر مسیری است که یکی از تأثیرگذارترین چهرههای تاریخ موسیقی معاصر ایران آن را هموار کرد.
کورش یغمایی، هنرمند پیشگام موسیقی راک ایرانی، اینک ۷۹ سال دارد و بیاغراق بیش از ۷۰ سال از عمر خود را با موسیقی زیسته است؛ از روزهایی که در کودکی نواختن سنتور را آغاز کرد تا زمانی که با گیتار در دست، به شمایلی ماندگار در حافظه موسیقی ایران بدل شد.
چندی پیش یغمایی با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرام خود، همزمان با معرفی آخرین آلبومش با نام «پلاک ۴۴» که توسط یک کمپانی آمریکایی تهیه شده، از خداحافظی رسمی خود با دنیای موسیقی خبر داد. او در این پیام نوشت: «دستکم شما یاران مهربانم آگاه هستید که برای ادامه کار در زمینه موزیک و گذر از این کورهراه سنگلاخ و دشوار، آن هم با نداشتن کمترین امکانات، هرآنچه در توان داشتهام برای فرهنگ و هویت پرشکوه و ورجاوند ایران نازنینم بهکار گرفتهام. خداوند ایران را بپاید.»
«گل یخ» و شهرتی فراتر از مرزها
نام کورش یغمایی بیش از هر چیز با ترانه ماندگار «گل یخ» گره خورده است؛ اثری که در ابتدای دهه ۱۳۵۰ با فروش بیش از پنج میلیون نسخه، مسیری تازه در موسیقی ایران گشود و نسل جوان را با صدایی متفاوت و سبکی نو آشنا کرد. ترانهای که نهتنها در ایران، بلکه در سطح جهانی نیز شنیده شد.
در سال ۲۰۱۸، ناز، خواننده رپ آمریکایی، ملودی قطعه «آدم و حوا» را از «گل یخ» سمپل کرد و در سالهای اخیر نیز ملودی این اثر در صفحات رسمی برخی باشگاههای معتبر فوتبال اروپا بازتاب یافت؛ نشانهای از ماندگاری و جهانشمولی موسیقی یغمایی.
فراتر از «گل یخ»
با وجود شهرت «گل یخ»، تمرکز بیش از حد بر این قطعه گاه باعث شده دیگر وجوه مهم کارنامه یغمایی کمتر دیده شود؛ از جمله آثار متعددی که در دهههای مختلف خلق کرد و همچنین محدودیتها و ممنوعیتهایی که پس از انقلاب، او را برای سالها از خوانندگی محروم ساخت.
با این حال، یغمایی هرگز موسیقی را رها نکرد. او با وجود تمام دشواریها به کار خود ادامه داد و بعدها پسرش کاوه یغمایی نیز در این مسیر همراه او شد. حاصل این استمرار، مجموعهای از آثار استاندارد و قابل تأمل است که اگرچه همه آنها به شهرت «گل یخ» نرسیدند، اما ظرفیت بازکشف شدن در گذر زمان را دارند.
آلبومها و بازگشت دوباره
یغمایی نخستین آلبوم استودیویی خود را در سال ۱۳۵۲ منتشر کرد؛ آلبومی شامل قطعاتی چون «ریحان»، «هوار هوار»، «شب یلدا» و «پاییز» که با همکاری ترانهسرایانی چون منصور تهرانی، اردلان سرفراز و رحیم معینی کرمانشاهی شکل گرفت و دههها بعد نیز توسط یک کمپانی معتبر آمریکایی بازنشر شد.
پس از انقلاب، یغمایی به مدت ۱۶ سال از خوانندگی محروم بود تا اینکه در سال ۱۳۷۳ با آلبوم «سیب نقرهای» به صحنه موسیقی بازگشت. او در این اثر از اشعار شاعرانی چون سعدی، حسین منزوی و مشفق کاشانی بهره گرفت و بار دیگر توجه مخاطبان را به خود جلب کرد.
دو سال بعد، آلبوم «ماه و پلنگ» منتشر شد؛ اثری که بهویژه بهواسطه استفاده از اشعار حسین منزوی، جایگاهی ویژه در کارنامه یغمایی پیدا کرد. یغمایی در ابتدای این آلبوم، متنی نمادین را با صدای خود دکلمه میکند؛ روایتی از پلنگی که در سودای رسیدن به ماه، به پروازی خطرناک دست میزند؛ تمثیلی که بسیاری آن را بازتابی از زندگی و سرنوشت هنری خود یغمایی میدانند.
پلنگ موسیقی ایران
در سالهای بعد، آلبومهایی چون «کابوس»، «تفنگ دسته نقره»، «ملک جمشید» و «یاغی» نشان دادند که یغمایی همچنان در مسیر خود استوار مانده است. نقطه عطف مهم این سالها، انتشار آلبوم «بازگشت از لبه پرتگاه» در آمریکا بود؛ مجموعهای از بازنشر تکآهنگهای دهه ۵۰ یغمایی با کیفیتی تازه که نقش مهمی در معرفی دوباره او به مخاطبان جهانی ایفا کرد.
اکنون با اعلام رسمی خداحافظی کورش یغمایی از دنیای موسیقی، پرسشی اساسی پیش روی علاقهمندان باقی میماند: راهی که این پلنگ موسیقی ایران کوبید و هموار کرد، در آینده چه سرنوشتی خواهد داشت؟
