فیفا با تأکید بر اینکه هیچ برنامهای برای اسمگذاری مسابقات یا استفاده از نمادهای مرتبط با گرایشهای جنسی ندارد، نگرانیها درباره سیاسیسازی رقابتهای جام جهانی ۲۰۲۶ در آمریکا، مکزیک و کانادا را رد کرده است. این اعلام رسمی در حالی صورت میگیرد که همزمان با نزدیکشدن به زمان برگزاری این تورنمنت، نگرانیها درباره تأثیر سیاستهای داخلی و خارجی ایالات متحده بر فضای ورزشی بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است.
آمریکا در سالهای اخیر با اعمال تحریمها و فشارهای سیاسی بهویژه علیه ایران، چهرهای جنجالی در عرصه بینالمللی پیدا کرده و اکنون بهعنوان یکی از میزبانان اصلی جام جهانی زیر ذرهبین افکار عمومی قرار گرفته است. بهویژه برخی نشانهها از رفتارهای سیاسی در سطح محلی، این دغدغه را ایجاد کرده که برخی ایالتها ممکن است رقابتهای ورزشی را به بستری برای نمایش ایدئولوژیک تبدیل کنند؛ موضوعی که مغایر اصول جهانی فوتبال است.
یکی از جنجالیترین موارد اخیر، طرح «اسمگذاری ایدئولوژیک» برای دیدار ایران و مصر در شهر سیاتل بود؛ اقدامی که با واکنش منفی دیپلماتیک و رسانهای روبهرو شد. گزارشها حاکی است برخی گروههای محلی پیشنهاد دادهاند این مسابقه با عنوان «Pride Match» برگزار شود؛ پیشنهادی که بدون هماهنگی با فیفا و بدون توجه به حساسیتهای کشورهای مسلمان مطرح شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، یک افسر رسانهای فیفا که نخواسته نامش فاش شود، تأکید کرده است:
«فیفا هیچ برنامهای برای نامگذاری مسابقات تحت چنین عناوینی ندارد و شعار رسمی ما همچنان روح بازی جوانمردانه است.»
او اضافه کرده فیفا نسبت به هرگونه رفتار تبعیضآمیز و نفرتپراکنی حساس است و در موارد مشابه پیشین هم با قاطعیت برخورد کرده است.
با این حال، فیفا توضیح داده که برخی فعالیتهای تبلیغاتی یا نامگذاریهای محلی از سوی شهرداریها و مقامات ایالتی انجام میشود و خارج از حوزه اختیارات مستقیم این نهاد است؛ هرچند این اقدامات باید با مقررات میزبانی هماهنگ باشد.
طرحهای محلی مانند «Pride Match» در سیاتل، از آن جهت خطرناک ارزیابی شدهاند که میتوانند باعث تنش فرهنگی، التهاب دیپلماتیک و برداشتهای سیاسی شوند؛ بهویژه هنگامی که دو کشور درگیر، از جمله ایران و مصر، نسبت به چنین موضوعاتی حساسیتهای دینی و قانونی دارند.
در گذشته نیز فیفا در مواردی با اقدامات محلیِ ناسازگار با مقررات خود مخالفت کرده و حتی هشدار یا جریمه صادر کرده است. اکنون نیز فشار رسانهها و مقامات کشورهای درگیر، انتظار از فیفا را برای موضعگیری شفاف افزایش داده است.
کارشناسان هشدار میدهند که سیاسیسازی مسابقات ورزشی، تجربه تماشاگران و بازیکنان را مخدوش کرده و روند مدیریت تورنمنت را پیچیده میکند؛ بهخصوص اگر شهرداریها بدون هماهنگی با فیفا شروع به برچسبگذاری مسابقات کنند.
در مجموع، این حواشی زنگ خطری برای مدیریت رویدادهای بینالمللی است. از فیفا خواسته میشود سازوکار هماهنگی با میزبانان محلی را تقویت کرده و مانع از آن شود که جام جهانی به عرصه کشمکشهای ایدئولوژیک تبدیل گردد. همزمان، نهادهای محلی آمریکا نیز باید با درک تنوع فرهنگی و حساسیتهای جهانی، از اقداماتی که ممکن است موجب تنش شود پرهیز کنند تا فوتبال همچنان نماد صلح، احترام متقابل و رقابت جوانمردانه باقی بماند.
