زهران ممدانی نخستین شهردار مسلمان و شیعه نیویورک شد

در تحولی تاریخی برای ایالات متحده، زُهران قوام ممدانی (Zohran Kwame Mamdani)، سیاست‌مدار ۳۴ ساله و عضو شاخه مترقی حزب دموکرات، با پیروزی در انتخابات شهرداری، به عنوان نخستین شهردار مسلمان و شیعه تاریخ نیویورک انتخاب شد.

در این رقابت پرشور، ممدانی توانست با اختلافی چشمگیر بر اندرو کومو (Andrew Cuomo)، فرماندار سابق ایالت نیویورک، و کرتیس اسلیوا (Curtis Sliwa)، نامزد حزب جمهوری‌خواه، غلبه کند. مشارکت بی‌سابقه مردم در انتخابات ۲۰۲۵ بالاترین میزان حضور در پای صندوق‌های رأی در پنج دهه اخیر بود.

حمایت گسترده هنرمندان و چهره‌های سیاسی

در جریان رقابت‌ها، بسیاری از چهره‌های سرشناس هالیوود و سیاست‌مداران مترقی از جمله برنی سندرز (Bernie Sanders) و الکساندریا اوکاسیو-کورتز (Alexandria Ocasio-Cortez) از او حمایت کردند. در مقابل، برخی کارگردانان و فعالان محافظه‌کار از جمله دونالد ترامپ (Donald Trump) با حملات لفظی شدید، ممدانی را «کمونیست» خطاب کردند.

شعارها و برنامه‌ها

ممدانی با شعارهایی نظیر «حمل‌ونقل رایگان»، «لغو اجاره برای اقشار کم‌درآمد»، «کاهش بودجه پلیس» و «افزایش مالیات بر ثروتمندان»، توانست موجی از حمایت مردمی را، به‌ویژه در میان جوانان و خانواده‌های کارگر، ایجاد کند. او در جشن پیروزی خود در بروکلین گفت:

«این پیروزی، طلوعی تازه برای نیویورک است؛ نشانه‌ای از اینکه مردم قدرت تغییر دارند و می‌توانند دودمان‌های سیاسی را به چالش بکشند.»

زندگی و تحصیلات

زهران ممدانی در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۱ در کامپالا، پایتخت اوگاندا، در خانواده‌ای هندی‌تبار به دنیا آمد. پدرش، محمود ممدانی (Mahmood Mamdani)، استاد دانشگاه و نظریه‌پرداز برجسته، و مادرش، میرا نایر (Mira Nair)، کارگردان سرشناس سینما است. خانواده او در دوران کودکی‌اش به آفریقای جنوبی و سپس به نیویورک مهاجرت کردند.

او در کالج بودوین (Bowdoin College) در رشته مطالعات آفریقا تحصیل کرد و از همان دوران به فعالیت‌های اجتماعی و جنبش‌های عدالت‌طلبانه علاقه‌مند شد.

از موسیقی تا سیاست

پیش از ورود به سیاست، ممدانی در حوزه خدمات اجتماعی فعال بود و به خانواده‌های کم‌درآمد در کویینز کمک می‌کرد. او همچنین مدتی در دنیای موسیقی هیپ‌هاپ با نام هنری یانگ کارداموم (Young Cardamom) فعالیت داشت و در ساخت موسیقی فیلم «ملکه کاتوه (Queen of Katwe)» به کارگردانی مادرش همکاری کرد.

ورود به سیاست

ممدانی در سال ۲۰۲۰ با پیروزی در انتخابات مجلس ایالتی نیویورک به عنوان نماینده منطقه ۳۶ کویینز وارد سیاست رسمی شد. او از اعضای سازمان سوسیالیست‌های دموکراتیک آمریکا (DSA) است و مواضعی عدالت‌محور در زمینه مسکن، آموزش و خدمات عمومی دارد.

دیدگاه‌ها و مواضع

او خود را سوسیالیست دموکرات می‌داند و خواهان بازتوزیع ثروت، کاهش شکاف طبقاتی و گسترش عدالت اجتماعی است. در سیاست خارجی نیز با تأکید بر حقوق بین‌الملل، از رفتار اسرائیل با فلسطینیان انتقاد کرده و گفته بود در صورت ورود مقاماتی که تحت پیگرد دادگاه کیفری بین‌المللی هستند، دستور بازداشت آن‌ها را صادر خواهد کرد. این موضع بازتابی گسترده و بعضاً جنجالی در رسانه‌های آمریکایی داشت.

زندگی شخصی و باورهای دینی

ممدانی که در سال ۲۰۱۸ تابعیت آمریکا را دریافت کرد، دارای تابعیت دوگانه اوگاندا و آمریکاست و به مذهب شیعه دوازده‌امامی باور دارد. او در فوریه ۲۰۲۵ با راما دوجی (Rama Douji)، هنرمند و پویانماگر آمریکایی با اصالت سوری، ازدواج کرد.

انتشار تصاویر حضور او در مراسم عاشورا در تابستان گذشته، بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت و از او به‌عنوان نماد تازه‌ای از تنوع فرهنگی و دینی در رهبری شهری آمریکا یاد شد.

پیروزی زهران ممدانی، نه‌تنها نقطه عطفی در تاریخ نیویورک بلکه نمادی از تغییر نسل سیاسی در آمریکا است؛ نسلی که با شعار عدالت اجتماعی، حقوق برابر و احترام به چندفرهنگی‌بودن جامعه، در حال بازتعریف آینده سیاست شهری ایالات متحده است.