صنعت خوراک دام و طیور در آستانه یک تحول بزرگ قرار دارند. افزایش جمعیت جهان، فشار بر منابع طبیعی و بحران اقلیمی باعث شده نگاه‌ها به سمت پروتئین‌های جایگزین معطوف شود. یکی از بازیگران اصلی این آینده، میلورم است؛ لارو کوچکی که به گفته کارشناسان می‌تواند سهم قابل‌توجهی از بازار جهانی خوراک حیوانات را به خود اختصاص دهد.
در چنین شرایطی، توجه به ظرفیت تولید و خرید میلورم تنها یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اقتصادی و استراتژیک برای کشورها به شمار می‌آید.
چرا پروتئین‌های جایگزین مهم شده‌اند؟
- جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۹ میلیارد نفر خواهد رسید.
- تقاضای جهانی برای پروتئین حیوانی ۷۰ درصد افزایش می‌یابد.
- منابع سنتی مانند سویا و ذرت به دلیل محدودیت زمین و آب، قادر به پاسخ‌گویی نخواهند بود.
در این میان، حشرات خوراکی به دلیل بهره‌وری بالا و اثرات زیست‌محیطی کم، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارها مطرح شده‌اند.
میلورم؛ ستاره نوظهور بازار جهانی
میلورم در مقایسه با سایر منابع پروتئینی مزایای ویژه‌ای دارد:
- پروتئین بالا: حدود ۵۰–۶۰ درصد وزن خشک آن پروتئین است.
- کارایی تولید: به فضای کم و آب اندک نیاز دارد.
- پایداری زیست‌محیطی: انتشار گازهای گلخانه‌ای بسیار پایین‌تر از دام سنتی.
- کاربرد چندگانه: قابل استفاده در خوراک دام، پرندگان، ماکیان و آبزیان و حتی صنایع غذایی انسانی.
به همین دلیل، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد میلورم سهم قابل توجهی از بازار پروتئین‌های جایگزین را در سال‌های آینده به خود اختصاص خواهد داد.
تجربه موفق استارتاپ‌های داخلی
در اروپا و آمریکا، بسیاری از استارتاپ‌ها کار خود را از مقیاس کوچک آغاز کردند. آن‌ها با بهره‌گیری از فناوری، امروز به صادرکنندگان جهانی تبدیل شده‌اند. در کشور ایران هم مجموعه‌های موفقی از جمله استارتاپ مزرعه ورمیکا وجود دارد که نشان می دهد حتی جوانان با سرمایه اندک هم می‌توانند وارد این حوزه شوند و در آینده سهمی از بازار میلیاردی پروتئین‌های جایگزین داشته باشند.
آمار بین‌المللی و پیش‌بینی بازار میلورم
طبق گزارش Allied Market Research، بازار جهانی حشرات خوراکی در سال ۲۰۲۳ حدود ۳ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده و انتظار می‌رود تا ۲۰۳۰ به بیش از ۱۰ میلیارد دلار برسد.
- اروپا: بزرگ‌ترین بازار در حال رشد برای خوراک حشرات.
- آسیا: چین و تایلند پیشگام تولید صنعتی میلورم هستند.
- آمریکا: استارتاپ‌های متعددی روی تولید پودر و روغن میلورم سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
سهم میلورم در این بازار رو به افزایش است، چراکه نسبت به جیرجیرک یا ملخ از نظر نگهداری و بازده اقتصادی برتری دارد.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری در میلورم
سرمایه‌گذاری در صنعت میلورم تنها محدود به تولید مستقیم نیست، بلکه زنجیره‌ای از فعالیت‌ها را در بر می‌گیرد:
- مزارع پرورش: تولید لارو در مقیاس صنعتی.
- فرآوری و بسته‌بندی: تولید میلورم خشک، پودر پروتئینی و روغن.
- بازاریابی و صادرات: ورود به بازارهای منطقه‌ای و جهانی.
- فناوری و نوآوری: توسعه تجهیزات خودکار برای کنترل شرایط پرورش.
این فعالیت‌ها باعث شده سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به حوزه کشاورزی پایدار، میلورم را یک گزینه جذاب بدانند.
جایگاه ایران در این بازار جهانی کرم میلورم
ایران به دلیل دسترسی گسترده به ضایعات کشاورزی و موقعیت جغرافیایی ویژه، ظرفیت بالایی برای ورود به این بازار دارد. کشورهای همسایه، به‌ویژه عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس، وارد کننده خوراک دام هستند و این فرصتی کم‌نظیر برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد می‌کند.
با ایجاد واحدهای صنعتی پرورش میلورم، ایران می‌تواند هم نیاز داخلی را پوشش دهد و هم به صادرکننده میلورم در منطقه تبدیل شود. این موضوع علاوه بر ارزآوری، به امنیت غذایی کشور هم کمک خواهد کرد.
چالش‌های پیش رو برای پرورش میلورم
هر چند آینده روشن است، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد:
- نبود قوانین شفاف درباره استفاده گسترده از میلورم در خوراک دام.
- کمبود آگاهی عمومی که هنوز میلورم را به‌عنوان خوراکی معتبر نمی‌شناسند.
- زیرساخت‌های ناکافی برای پرورش صنعتی و فرآوری.
با این حال، تجربه کشورهای پیشرو نشان می‌دهد این چالش‌ها با تدوین استانداردها و حمایت دولتی قابل حل هستند.
تاثیر میلورم بر کشاورزی پایدار
پرورش میلورم به‌طور مستقیم به کاهش ضایعات غذایی کمک می‌کند. لارو میلورم قادر است پوست میوه‌ها، سبوس و تفاله‌ها را به پروتئین ارزشمند تبدیل کند. علاوه بر این، کود آلی تولیدشده از فضولات میلورم به بهبود کیفیت خاک کمک می‌کند. در نتیجه، میلورم نه‌تنها یک منبع خوراک دام است بلکه بخشی از راه‌حل برای کشاورزی پایدار و اقتصاد چرخشی به حساب می‌آید.
کاربردهای جدید میلورم
بازار میلورم تنها به خوراک حیوانات محدود نمی‌شود. پژوهش‌ها نشان داده‌اند پروتئین میلورم می‌تواند در صنایع غذایی انسانی هم به کار رود، از جمله در تولید بیسکویت‌ها و اسنک‌های پروتئینی. همچنین روغن میلورم به دلیل داشتن اسیدهای چرب مفید، پتانسیل بالایی برای صنایع غذایی و آرایشی دارد. این تنوع کاربردی، میلورم را به محصولی چندوجهی و ارزشمند تبدیل کرده است.
پرسش‌های متداول
۱. چرا میلورم نسبت به سایر حشرات اولویت دارد؟
زیرا نگهداری آن ساده‌تر، بازدهی آن بالاتر و پذیرش بازار برای محصولاتش بیشتر است.
۲. بازار جهانی میلورم تا سال ۲۰۳۰ چقدر خواهد شد؟
پیش‌بینی‌ها ارزش چند میلیارد دلاری را نشان می‌دهد که سال‌به‌سال در حال رشد است.
۳. آیا خرید میلورم برای دامداران ایرانی مقرون به صرفه است؟
بله؛ با توجه به افزایش هزینه واردات ذرت و سویا، خرید میلورم می‌تواند جایگزینی اقتصادی و کارآمد باشد.
۴. آیا ایران توانایی صادرات میلورم را دارد؟
با ایجاد زیرساخت‌های صنعتی و تدوین استانداردها، ایران می‌تواند یکی از بازیگران مهم منطقه شود.
نوآوری‌های علمی و تحقیقاتی درباره میلورم
دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی جهان در سال‌های اخیر تمرکز ویژه‌ای بر میلورم داشته‌اند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد این لارو علاوه بر کاربرد در صنعت خوراک دام، می‌تواند نقش مهمی در حوزه‌های نوین ایفا کند. برای مثال:
- تولید پلاستیک زیستی: پژوهشگران کشف کرده‌اند میلورم قادر است پلاستیک‌هایی مانند پلی‌استایرن را تجزیه کند. این ویژگی می‌تواند راهگشای مشکلات پسماند پلاستیک در جهان باشد.
- کاربرد دارویی: برخی تحقیقات اولیه نشان داده‌اند ترکیبات میلورم خواص ضدمیکروبی و تقویتی دارند که در آینده می‌تواند به تولید مکمل‌های غذایی منجر شود.
- تنوع ژنتیکی: اصلاح نژاد و انتخاب گونه‌های مقاوم‌تر از میلورم می‌تواند بهره‌وری این صنعت را دو برابر کند.
این تحقیقات نشان می‌دهند میلورم صرفاً یک محصول کشاورزی نیست، بلکه بخشی از یک موج علمی-فناورانه جهانی است که مسیر آینده را تغییر خواهد داد.
آینده بازار کار با گسترش صنعت میلورم
رشد صنعت میلورم تنها به تولید پروتئین محدود نمی‌شود؛ این روند می‌تواند شکل جدیدی از بازار کار را نیز ایجاد کند.
- ایجاد استارتاپ‌های تخصصی: جوانان می‌توانند با سرمایه کم مزارع کوچک راه‌اندازی کنند و در ادامه به تولیدکنندگان بزرگ تبدیل شوند.
- مشاغل فناورانه: توسعه نرم‌افزارهای مدیریت مزرعه، طراحی تجهیزات اتوماسیون و هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های پرورش میلورم زمینه‌ساز ورود متخصصان فناوری به این حوزه است.
- بازاریابی و تجارت: با رشد بازار جهانی، نیاز به کارشناسان صادرات و متخصصان بازاریابی افزایش خواهد یافت.
به‌این‌ترتیب، میلورم نه‌تنها یک محصول کشاورزی بلکه یک اکوسیستم شغلی جدید به شمار می‌آید که می‌تواند هزاران فرصت اشتغال در کشور ایجاد کند.
جمع‌بندی
میلورم دیگر تنها یک لارو کوچک نیست؛ بلکه نماد آینده پروتئین‌های جایگزین در جهان است. بازار جهانی در حال حرکت به سمت استفاده گسترده از این منبع پایدار است و کشورهایی که زودتر وارد عمل شوند، سهم بیشتری خواهند داشت.
برای ایران، ورود به این صنعت نه‌تنها یک فرصت اقتصادی بلکه ضرورتی استراتژیک است. توسعه تولید و فرآوری میلورم می‌تواند امنیت غذایی را تقویت کرده، اشتغال ایجاد کند و ایران را به یکی از بازیگران مهم در بازار جهانی تبدیل نماید.
