فیلم تازه جعفر پناهی با نام «یک تصادف ساده» پس از آزادی او از زندان، در نخستین حضور جهانی‌اش توانست نخل طلای جشنواره کن را به‌دست آورد و حالا قرار است به‌عنوان نماینده فرانسه در اسکار ۲۰۲۶ رقابت کند. به گزارش یورونیوز کالچر، این فیلم را باید یکی از درخشان‌ترین آثار امسال و نقطه عطفی در سینمای مقاومت ایران دانست.
زخم‌های خاموش در جزئیات
داستان فیلم بر محور «وحید» (وحید مبصری) می‌چرخد؛ مردی که سال‌ها پیش در زندان شکنجه شده و اکنون با شنیدن صدای جیرجیر پای مصنوعی یک مرد، گذشته‌ی تلخش دوباره زنده می‌شود. صاحب صدا (ابراهیم عزیزی) همان مأمور اطلاعاتی سابق است که روزی شکنجه‌گر او بوده، هرچند این مرد ادعا می‌کند اشتباهی گرفته شده است. وحید او را می‌رباید و در سفری از تهران تا بیابان، میان انتقام و تردید سرگردان می‌ماند.
جست‌وجوی حقیقت در سفری جاده‌ای
در این مسیر، وحید با هم‌بندان سابقش دیدار می‌کند: شیوا (مریم افشاری)، گلی (حدیث پاک‌بدن) و حمید (محمدعلی الیاس‌مهر). هرکدام از این شخصیت‌ها با زخم‌های خود، بخشی از حافظه‌ی جمعی قربانیان خشونت حکومتی را بازتاب می‌دهند. فیلم از خلال این سفر، به پرسش‌هایی درباره‌ی عدالت، بخشش و حافظه‌ی تاریخی جامعه می‌پردازد.
پناهی و سینمای مقاومت
جعفر پناهی که پیش‌تر به‌دلیل ساخت آثار منتقدانه و «تبلیغ علیه نظام» به زندان افتاده بود، این فیلم را به‌صورت مخفیانه و بدون مجوز رسمی ساخت. او بار دیگر از زندگی شخصی‌اش به‌عنوان هنرمندی ممنوع‌کار الهام گرفته و با زبان استعاره و ساختاری تریلرگونه، شکنجه، فراموشی و ترس را به تصویر می‌کشد.
طنز تلخ در دل تاریکی
با وجود فضای سنگین و تلخ، پناهی در لحظاتی از فیلم، طنز سیاه و موقعیت‌های کمیک را وارد روایت می‌کند؛ طنزی که یادآور آثار ساموئل بکت است و تضاد میان پوچی و امید را نشان می‌دهد. گفت‌وگوهای تند و موقعیت‌های غیرمنتظره، به فیلم لایه‌ای از انسانیت و شوخ‌طبعی می‌بخشند که مانع از تبدیل آن به اثری صرفاً سیاسی می‌شود.
موفقیت تاریخی در کن و مسیر اسکار
«یک تصادف ساده» نخستین فیلم ایرانی پس از «طعم گیلاس» عباس کیارستمی (۱۹۹۷) است که نخل طلا را کسب کرده. هرچند این موفقیت از نگاه حکومت ایران «سیاسی» تعبیر شده، اما منتقدان غربی آن را ترکیبی از زیبایی‌شناسی سینمایی و عمق انسانی می‌دانند. پناهی با این فیلم نشان می‌دهد که هنر سیاسی نیز می‌تواند زیبا، شاعرانه و ماندگار باشد.
اکران جهانی
این فیلم پس از نمایش در کن، اکنون در سینماهای فرانسه در حال اکران است و در مسیر نمایش جهانی قرار دارد:
- لندن: ۱۱ اکتبر
- آمریکا: ۱۵ اکتبر
- اسپانیا: ۱۷ اکتبر
- پرتغال: ۱۳ نوامبر
- بریتانیا: ۵ دسامبر
- آلمان: ۱۱ دسامبر
«یک تصادف ساده» نه‌تنها بازگشت باشکوه جعفر پناهی به سینمای جهانی است، بلکه یادآور این حقیقت است که هنر اعتراضی می‌تواند در اوج زیبایی، حامل فریاد آزادی باشد.
