کیست اپیدرموئید (Epidermoid cyst) یکی از شایع‌ترین انواع کیست‌های پوستی است که به صورت برجستگی کوچک و بی‌خطر در زیر پوست ایجاد می‌شود. این کیست‌ها معمولاً روی صورت، گردن یا بالاتنه دیده می‌شوند و داخل آن‌ها ماده‌ای پروتئینی به نام کراتین تجمع پیدا می‌کند.
کیست اپیدرموئید اغلب رشد آهسته‌ای دارد و در بیشتر موارد خطری برای سلامتی ایجاد نمی‌کند. این کیست‌ها تنها در صورتی نیاز به درمان دارند که باعث درد، التهاب، عفونت یا مشکلات ظاهری شوند.
علت و عوامل خطر
این نوع کیست زمانی شکل می‌گیرد که سلول‌های سطحی پوست به جای دفع طبیعی، در لایه‌های عمقی پوست گیر بیفتند. آسیب‌ها، خراش‌ها، جراحی، آکنه یا آسیب‌های ناشی از نور خورشید می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد آن باشند. کیست اپیدرموئید بیشتر در بزرگسالان جوان و میانسال دیده می‌شود و در مردان کمی شایع‌تر است.
علائم رایج
- برجستگی گرد و کوچک زیر پوست که معمولاً بدون درد است.
- وجود نقطه سیاه در مرکز برآمدگی (دهانه کیست).
- ترشح ماده زردرنگ و بدبو در صورت باز شدن کیست.
- قرمزی، التهاب و حساسیت در صورت عفونت.
روش‌های درمان
بسیاری از کیست‌های اپیدرموئید نیاز به درمان ندارند و تنها تحت نظر قرار می‌گیرند. در صورت بروز علائم یا عفونت، گزینه‌های درمانی شامل کمپرس گرم، تزریق کورتون، تخلیه موقت، جراحی برای برداشتن کامل کیست، و تجویز آنتی‌بیوتیک است.
خطرات و نکات مراقبتی
این کیست‌ها به ندرت سرطانی می‌شوند، اما در صورت تغییرات غیرعادی مانند رشد سریع یا ترشح چرکی باید به پزشک مراجعه شود. خوددرمانی یا ترکاندن کیست توصیه نمی‌شود زیرا خطر عفونت و باقی ماندن جای زخم را افزایش می‌دهد.
پزشکان توصیه می‌کنند افراد با مراقبت از پوست، پرهیز از دستکاری جوش‌ها و زخم‌ها و مراجعه به موقع به متخصص، احتمال بروز یا عوارض این کیست را کاهش دهند.
