هیاهوی شکل‌گرفته پیرامون استارتاپ چینی دیپ‌سیک (DeepSeek) موجی از نگرانی‌ها را در میان سهام‌داران کلیدی صنعت فناوری برانگیخته است. این استارتاپ، که به تازگی به پردانلودترین اپلیکیشن رایگان هوش مصنوعی در اپ استور آمریکا تبدیل شده، تاج پادشاهی را از ChatGPT ربوده است.
همزمان، قیمت سهام غول‌های فناوری مانند مایکروسافت، متا و انویدیا کاهش یافت و تیم سبز (انویدیا) تقریباً ۵۰۰ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد و به سومین شرکت باارزش جهان، پس از مایکروسافت و اپل، تبدیل شد.
ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت، در مورد این تحول اظهار داشت: “پارادوکس جِوونز بار دیگر خود را نشان داد. با افزایش کارایی و دسترسی به هوش مصنوعی، استفاده از آن به شکل سرسام‌آوری افزایش یافته است. این فناوری به کالایی تبدیل شده که هیچ‌گاه از آن سیر نخواهیم شد.”
پارادوکس جِوونز؛ کلیدی برای فهم تحول جدید پارادوکس جِوونز (Jevons Paradox) یک مفهوم اقتصادی است که بیان می‌کند افزایش کارایی در استفاده از یک منبع به‌جای کاهش مصرف آن، می‌تواند منجر به افزایش استفاده از آن شود. نادلا افزود: “مدل جدید دیپ‌سیک از نظر نحوه‌ی ساخت یک مدل متن‌باز و اجرای محاسبات استنتاجی بسیار کارآمد و چشمگیر است. ما باید توسعه‌ی هوش مصنوعی چین را بسیار جدی بگیریم.”
چالش جدی برای مدل‌های اختصاصی دیپ‌سیک توانسته مدل‌های اختصاصی غول‌های فناوری، از جمله Llama 3.1 متا، GPT-4o اوپن‌ای‌آی و Claude Sonnet 3.5 آنتروپیک را با کسری از هزینه‌های توسعه به چالش بکشد. این ابزار در بسیاری از معیارها از ابزارهای هوش مصنوعی اختصاصی بهتر عمل کرده و قابلیت‌ها و استدلال‌های پیشرفته‌تری در ریاضیات، علوم و کدنویسی ارائه داده است.
یکی از ویژگی‌های برجسته دیپ‌سیک، متن‌باز بودن آن است که به هر فرد یا سازمانی اجازه می‌دهد مدل‌ها را مطالعه کرده و توسعه دهند. برخی رهبران حوزه فناوری معتقدند این استارتاپ چینی مأموریتی را زنده نگه داشته که اوپن‌ای‌آی ظاهراً از آن دست کشیده است.
بحران سایبری اخیر با این حال، دیپ‌سیک اخیراً هدف یک حمله سایبری گسترده قرار گرفت که این شرکت را وادار به اعمال محدودیت موقت بر ثبت‌نام کاربران جدید کرد. هنوز مشخص نیست این محدودیت چه زمانی برداشته خواهد شد.
دیپ‌سیک با عملکرد درخشان خود، چشم‌انداز تازه‌ای برای صنعت هوش مصنوعی جهانی ایجاد کرده است، اما نگرانی‌ها درباره تأثیرات این تحول و نقش چین در آینده فناوری همچنان ادامه دارد.
منبع
