کبد به عنوان یکی از ارگانهای حیاتی بدن انسان، وظایف متعددی همچون مسمومیتزدایی، تولید آنزیمهای گوارشی، ساخت پروتئینها، و ذخیره آهن را بر عهده دارد. به گفته دکتر علی بهشتی نامدار، کبد دومین عضو بزرگ بدن است که با وزنی حدود ۱ تا ۱.۵ کیلوگرم، قادر به تصفیه بیش از یک لیتر خون در هر دقیقه میباشد. این عضو حیاتی به طور طبیعی فاکتورهای مضر موجود در مواد غذایی را از بدن میگیرد و آنها را به شکلی بیضرر به سیستمهای دیگر بدن منتقل میکند.
کبد چرب و دلایل بروز آن
با این حال، کبد در برابر فاکتورهای منفی آسیبپذیر است و یکی از مهمترین عوامل منجر به اختلال در عملکرد آن، رسوب بیش از حد چربی در کبد است. وجود چربی در کبد تا حدودی طبیعی است، اما اگر این مقدار از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد تجاوز کند، فرد به بیماری کبد چرب دچار میشود. در این حالت، کبد قادر به شکستن چربیها نبوده و چربی در بافت کبد رسوب میکند.
دکتر بهشتی نامدار تاکید میکند که بیماری کبد چرب معمولاً بدون علائم خاصی بروز میکند و نمیتواند باعث بثورات پوستی شود. وی همچنین اضافه کرد که کنترل دقیق دیابت و پیشگیری از اضافه وزن از جمله راههای اصلی پیشگیری از ابتلا به کبد چرب هستند.
علائم و نشانههای اختلالات کبدی
برخی علائم میتوانند نشاندهنده مشکلات کبدی باشند. تغییرات ناگهانی در اشتها، خستگی مزمن، خواب نامنظم، مشکلات حافظه، نوسانات وزن، و حتی خارش پوست میتوانند از نشانههای اولیه اختلال در عملکرد کبد باشند. همچنین، زردی چشمها، ادرار تیره و تغییرات پوستی از دیگر علائم مرتبط با اختلالات کبدی به شمار میآیند.
عوامل خطر ابتلا به کبد چرب
یکی از مهمترین عوامل ابتلا به بیماری کبد چرب، چاقی است. به ویژه افزایش چربی شکمی که با شاخص اندازه دور کمر اندازهگیری میشود، از فاکتورهای مهمی است که خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش میدهد. علاوه بر چاقی، افزایش چربی خون، دیابت نوع ۲، کمکاری تیروئید، سندروم تخمدان پلیکیستیک و سایر اختلالات متابولیک میتوانند احتمال بروز این بیماری را بالا ببرند.
رژیم غذایی و شیوه زندگی مناسب
دکتر بهشتی نامدار به اهمیت اصلاح رژیم غذایی و شیوه زندگی در پیشگیری و درمان کبد چرب اشاره کرد. مصرف غذاهای چرب و شیرین، به ویژه فستفودها، و استرسهای بلندمدت شغلی و خانوادگی میتوانند عواملی باشند که به کبد چرب منجر شوند. به گفته وی، انتخاب مواد غذایی سالم، کاهش چربی شکم و انجام فعالیتهای ورزشی منظم میتواند برای بیماران مبتلا به کبد چرب بسیار مفید باشد.
کاهش وزن مناسب و سالم، همراه با انجام ورزشهای منظم، میتواند خطر ابتلا به بیماریهای مختلف از جمله کبد چرب را کاهش دهد. دکتر بهشتی تاکید میکند که بیمارانی که به کبد چرب مبتلا هستند، در صورت عدم درمان، ممکن است به سمت نارسایی کبدی پیش روند. همچنین شیوع بیماری کبد چرب در سطح جهانی افزایش یافته و این امر خطر ابتلا به این بیماری را بیشتر میکند.
درمان و پیشگیری
اساس درمان کبد چرب، کاهش دریافت کالری و افزایش فعالیت بدنی است. به گفته دکتر بهشتی، مصرف تنقلات شیرین مانند خرما، کشمش و توت نیز میتواند خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهد، چرا که این مواد غذایی قند بالایی دارند. بنابراین رعایت اعتدال در مصرف مواد غذایی و انجام فعالیتهای ورزشی روزانه، نقش حیاتی در پیشگیری و درمان کبد چرب ایفا میکند.
در نهایت، اصلاح سبک زندگی، تغییرات غذایی و ورزش منظم، بهترین راهکار برای مقابله با بیماری کبد چرب و حفظ سلامت کبد به شمار میآید.
منبع