پاسخ منفی است. اجابت مزاج بلافاصله بعد از غذا خوردن معمولاً به این معنی است که شما «رفلکس معده‌ای» بارزتری دارید. بنابراین، تحت شرایط خاصی، احساس اجابت مزاج بعد از غذا می‌تواند کاملاً طبیعی باشد.
رفلکس یا بازتاب یا پاسخ معدی یک پاسخ فیزیولوژیکی است که با مصرف غذا – به‌ویژه غذاهای تند، غذاهای چرب و وعده‌های غذایی حجیم – ایجاد می‌شود که ممکن است باعث شود روده بزرگ (بخش انتهایی لوله گوارش) منقبض شود تا محتویات آن آزاد شود.
به‌نوعی، دستگاه گوارش شما با این کار خود را تنظیم می‌کند تا فضای بیشتری برای گنجاندن غذای بیشتری ایجاد کند.
البته برخی از بیماری‌های زمینه‌ای وجود دارند که می‌توانند باعث نیاز فوری به اجابت مزاج پس از غذا شوند که معمولا با علائم دیگری همراهی دارد.
برخی از افراد هم به طور طبیعی نسبت به دیگران رفلکس معده بارزتری دارند، که باعث می‌شود بلافاصله بعد از غذا خوردن یا حتی گاهی قبل از اتمام غذا احساس اجابت مزاج پیدا کنند.
بیماری‌هایی که رفلکس معده را فعال می‌کنند
بنابراین اجابت مزاج بلافاصله بعد از غذا خوردن نشان دهنده یک رفلکس معده طبیعی است و نشانه‌ای از یک بیماری نیست مگر اینکه با علائم و نشانه‌های دیگری مانند مدفوع غیر طبیعی، درد شکم یا کاهش وزن ناخواسته همراه باشد.
به عنوان مثال، افراد مبتلا به نشانگان روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (IBD) – که شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو یا زخمی‌شونده است – و «شانگان دامپینگ ایدیوپاتیک» (تخلیه سریع معده) دارای یک رفلکس گاستروکولیکی (معدی-روده‌ای) غیر طبیعی، معمولاً بیش‌فعال هستند.
در این بیماران، یک رفلکس معده بیش فعال با علائم و نشانه‌هایی که معمولاً با این عارضه مرتبط است (اسهال، درد شکم، نفخ، و نفخ و سایر موارد) همراه می‌شود.
از سوی دیگر، افراد مبتلا به عدم تحمل غذایی، مانند عدم تحمل لاکتوز یا عدم تحمل گلوتن، ممکن است پس از مصرف غذاهای خاصی که به آنها حساس هستند، رفلکس معده‌ای بیش‌فعال را تجربه کنند.
عفونت‌های دستگاه گوارش نیز می‌توانند باعث دفع مکرر بعد از غذا خوردن شوند، اما این عارضه اغلب به صورت حاد اتفاق می‌افتد و با اسهال، درد شکم، تهوع، استفراغ و گاهی تب همراه است.
معیارهای طبیعی بودن اجابت مزاج
حرکات منظم روده نشانه‌ای از سلامت دستگاه گوارش است. در شرایط معمول، فرد باید حداقل سه بار در هفته یک بار اجابت مزاج داشته باشد.
با این حال، برای برخی از افراد، تا زمانی که تغییرات قابل توجهی در قوام مدفوع یا علائم اضافی مشاهده نشده است، چند بار اجابت مزاج در روز طبیعی است.
در موردی که فرد مدفوع شل یا مدفوع آبکی که ممکن است به دلیل تغییرات موقتی در رژیم غذایی باشد، داشتن تا حداکثر سه بار اجابت مزاج در روز طبیعی است. اما تعداد بیش از این مقدار اجابت مزاج ممکن است اسهال در نظر گرفته شود که در این صورت مراجعه به پزشک ضروری است.
عوارض به تاخیرانداختن اجابت مزاج
شایع‌ترین پیامد نادیده گرفتن اجابت مزاج یبوست است. به تأخیر انداختن اجابت مزاج باعث می‌شود که مدفوع مدت طولانی‌تری در روده بزرگ بماند و هر چه بیشتر در آنجا بماند، آب بیشتری از دست می‌دهد که آن را سخت‌تر، خشک‌تر و دفع آن را دشوارتر می‌کند.
علاوه بر این، نگه داشتن مدفوع برای مدت طولانی ممکن است باعث شود احساس سنگینی و ناراحتی کنید و همچنین احتمال تجربه ناراحتی، درد شکم و نفخ را افزایش دهد.
همچنین، دفع مدفوع سخت و خشک ممکن است باعث ایجاد پارگی‌های کوچک در پوشش مقعد شود که به آنها «شقاق یا فیشر مقعد» می‌گویند.. این پارگی‌ها می‌توانند دردناک باشند و منجر به خونریزی در هنگام دفع مدفوع شوند.
از طرف دیگر، افرادی که مدام احساس نیاز به دفع را نادیده می‌گیرند ممکن است در معرض خطر بیشتر دچار شدن به افزایش فشار روی رگ‌های راست‌روده یا رکتوم (در انتهای لوله گوارش) باشند که می‌تواند منجر به عارضه هموروئید یا بواسیر شود.
این عارضه با ایجاد رگ‌های متورم در رکتوم یا مقعد همراه است که باعث درد، خارش و خونریزی می‌شوند.
بنابراین، اگرچه نادیده گرفتن نیاز به دفع ممکن است در کوتاه مدت تأثیری بر سلامت روده شما نداشته باشد و بعید است که مشکلات سلامتی طولانی مدت ایجاد کند، اما همچنان مهم است که به نشانه‌های بدن خود توجه کنید.
سعی کنید به پیام‌های بدن خود گوش دهید و به طور منظم دفع مدفوع داشته باشید.
