به گزارش همشهری آنلاین پژوهشگران آمریکایی در دانشگاه استنفورد در مقالهای که اخیرا در ژورنال «نیچر متریالز» (Nature Materials) منتشر کردهاند، گزارش میکنند که سفتی فیزیکی بافتهای اطراف سلولهای سرطان لوزالمعده باعث کاستن از اثربخشی شیمیدرمانی میشود.
به گفته این پژوهشگران، وجود بافت سفتتر احاطهکننده باعث مقاومت سلولهای سرطانی لوزالمعده در برابر شیمیدرمانی شود، اما وجود بافت نرمتر در اطراف این سلولها را به شیمیدرمانی حساستر میکند.
این پژوهشگران امیدوارند این یافتههایشان راه را برای ساختن داروهایی را در آینده باز کند که توانایی برطرف کردن مقاومت سرطان لوزالمعده در برابر شیمیدرمانی را داشته باشند.
حصار محافظ سلولهای سرطانی
این بررسی بر روی نوعی از سرطان لوزالمعده به نام «آدنوکارسینوم مجرایی لوزالمعده» متمرکز بود که ۹۰ درصد موارد سرطانهای این اندام را تشکیل میدهد. این شکل از سرطان در سلولهای پوشاننده مجاری داخلی لوزالمعده شروع میشود.
به گفته این پژوهشگران، در این نوع سرطان، بافت اطراف یا «ماتریکس خارج سلولی» (ECM) به طور قابلتوجهی سفت تر میشود و به عنوان یک مانع فیزیکی عمل میکند که از رسیدن داروهای شیمیدرمانی به سلولهای سرطانی جلوگیری میکند.
پژوهشگران اینکه بفهمند چه اتفاقی درون لوزالمعده میافتد، بافتی سهبعدی را در آزمایشگاه طراحی کردند که خواص تومورهای لوزالمعده و بافتهای سالم لوزالمعده را تقلید می کرد. سپس از این بافت برای کشت سلولهای گرفته شده از بیماران دچار سرطان لوزالمعده استفاده کردند.
به این ترتیب، آنها میتوانستند دریابند آیا سلولهای سرطان ممکن است به پیامهای شیمیایی و خواص مکانیکی در بافت زمینهای اطراف پاسخ میدهند یا نه.
این پژوهشگران دریافتند که دو عامل باعث مقاوم شدن سرطان لوزالمعده در برابر شیمیدرمانی میشود: بافت سفتتر اطراف و مقادیر بالای اسید هیالورونیک، مادهای که به سفت شدن بافت کمک میکند.
اسید هیالورونیک از طریق گیرندهای به نام CD۴۴ با بافت سلولی تعامل دارد. محققان دریافتند که اگر گیرنده CD۴۴ را مسدود کنند و از کار بیندازند، میتوانند بافت اطراف را نرمتر کنند و باعث شوند سرطان بهتر به شیمیدرمانی پاسخ دهد.
امیدواری برای درمان آسانتر سرطان لوزالمعده
این پژوهشگران میگویند اگر بتوان پیامهای مربوط به سفت شدن بافت را که از طریق گیرنده CD۴۴ منتقل میشوند، مختل کرد، امکان درمان سرطان لوزالمعده با شیمیدرمانی عادی فراهم میشود. آنها همچنین در حال تلاش برای بهبود مدل کشت سلولی خود هستند تا بتوان از آن برای پیشبینی نحوه کارکرد شیمیدرمانی و سایر درمانهای سرطان در بیماران خاص استفاده کرد.
سرطان لوزالمعده در مراحل اولیه بیعلامت است و علائم ابتدایی آن هم مبهم هستند و ممکن است به علل دیگر نسبت داده شوند. همچنین آزمایش غربالگری معینی برای تشخیص زودرس این سرطان وجود ندارد.
بیشتر بخوانید
این تشخیص دیررس سرطان لوزالمعده به علاوه مقاومت آن به شیمیدرمانی از علل اصلی مرگبار بودن این سرطان است.میزان بقای پنجساله بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده فقط ۱۲ درصد است.