آداب ورود به ماه محرم چیست؟+فیلم

به گزارش خبرنگار معارف ایرنا در این دو هفته که حواس بسیاری از مردم به رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری بود، دلدادگان حسینی حواسشان به آغاز ماه محرم بود و این توجه را می توان از در و دیوارهای سیاه پوش شهر دید.

هر سال چندین روز مانده به شروع ماه محرم، چهره شهرها رنگی دیگر به خود می گیرد و مردم، خود را برای برپایی مجالس عزای حسین(ع) آماده می کنند تا شور و شعور حسینی را دوباره در رگ های جامعه جاری سازند. البته آنان که عاشق ترند از دهه اول ذیحجه و از سالروز شهادت مسلم بن عقیل و روز عرفه به استقبال عزای حسینی می روند و اشک و عزای ماه محرم را از درگاه الهی طلب می کنند.

مسئولان و دست اندرکاران هیات ها در این روزها تمام همت خود را برای هرچه باشکوهتر برگزار شدن عزای حسینی به کار می بندند. برخی مراسم معنوی سیاه پوشی و شال گذاری اباعبدالله الحسین(ع) را برپا می دارند؛ برخی در خیابان ها و کوچه ها مشغول برپایی ایستگاه های صلواتی و موکب های پذیرایی می شوند.

در این ایام پارچه های سیاه و کتیبه های عزا، زینت بخش مساجد و حسینیه ها می شود و حتی زنگ تلفن های همراه نیز با نوحه و مصیبت نواخته می شود و برخی از عزاداران خودروهای خود را مزین به اشعار عاشورایی و سروده های حماسی کربلا می کنند.

عزای حسین(ع)، کوچک و بزرگ یا فقیر و غنی نمی شناسد و همه به دنبال آن هستند تا در نذر و کمک به هیات های عاشورایی سهمی داشته باشند؛ هر چند کوچک و ناچیز تا رضای الهی را کسب کنند و توشه ای برای آخرت ذخیره کنند.

این گزارش را به روایتی از امام رضا (ع) ‌مزین می کنیم که فرمود «همین که ماه محرم فرا می‌رسید، لبخند از لبان پدرم محو می‌شد و دیگر کسی ایشان را متبسم نمی‌دید». بسیاری از بزرگان اخلاق نیز برای این ماه آداب و سلوکی را عرضه کرده اند تا عزاداران بتوانند بیشترین بهره معنوی را از ماه عزای حسین ببرند.

آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب مراقبات مطالبی را ذکر می کند که هم دستور اخلاقی است و هم ذکر مصیبت. مثلا می نویسد: سزاوار است حال دوستان ائمه اهل بیت به حکم دوستی، وفا و ایمان به خدا و پیامبر (ص) در دهه اول محرم تغییر نموده و در دل و سیمای خود، آثار اندوه و درد این مصیبت های بزرگ و دردناک را آشکار نمایند. باید مقداری از لذائذ زندگی مانند خوردن، نوشیدن و حتی خوابیدن و سخن گفتن (مگر درحد ضرورت) ترک نموده و مانند کسی باشند که پدر یا فرزند خود را از دست داده است.

وی می افزاید: نباید احترام ناموس خدا و احترام پیامبر(ص) و احترام امامش (ع) کمتر از احترام خود و نزدیکانشان باشد و لازم است که خدا و پیامبر(ص) و امامش (ع) را بیش از خود، فرزندان و نزدیکانش دوست داشته باشد.

استاد اخلاق امام خمینی(ره) با استناد به آیه 24 سوره توبه می نویسد: یکی از فرزندان کوچکم در دهه اول محرم فقط نان خالی می خورد و تا جایی که می دانم کسی به او نگفته بود که این کار را انجام دهد و گمان می کنم سرچشمه این کار دوستی باطنی او بود. حال اگر کسی نتواند در تمام دهه اول این کار را انجام دهد باید در روز تاسوعا، عاشورا و شب یازدهم نان خالی بخورد و تا عصر روز عاشورا، مواردی همچون خوردن، آشامیدن و حتی دیدار با برادران دینی را رها کند و آن روز را روز گریه و اندوه خود قرار دهد.

وی زیارت امام حسین (ع) در دهه اول محرم با زیارت عاشورا را به عزاداران و دوستداران آن حضرت سفارش می کند و می نویسد: اگر می تواند مراسم عزاداری آن حضرت را در منزل خود با نیتی خالص برپا نماید و اگر نمی تواند، در مساجد یا منازل دوستانش به برپایی این مراسم کمک کرده و این مطلب را از مردم بپوشاند تا به اخلاص نزدیک شده و از خودنمایی دور شود.

ملکی تبریزی همچنین موضوعی را با عنوان مواسات با امام حسین (ع) و اهل بیت مطرح کرده و درباره عزاداری دهه اول محرم می نویسد: امام حسین(ع)، فرزندان و عزیزان خود را یتیم نمود، به اسارت حرم و زنان و حضرت زینب (س) رضایت داده و اصغر و اکبر و برادران و دودمان خود را سر برید تا پیروانش را از گمراهی و پیروی گمراه کنندگانی که هلاک شده و دیگران را به هلاکت می کشانند، نجات داده و به این وسیله آنان را از گناهان بزرگ و آتش رهایی بخشد.

وی می افزاید: بنابر این به حکم وفا و مواسات که از صفات عالی انسانی است لازم است که همان چیزی را که امام حسین (ع) به آنان عنایت کرده، آنان نیز به امام تقدیم نموده و همانگونه که امام خود را فدای آنها نمود آنان نیز خود را فدای او نمایند و حتی اگر چنین کاری را نیز انجام بدهند باز هم به خوبی با او مواسات ننموده اند. زیرا وجود شریف او قابل مقایسه با دیگران نیست. چون سیدالشهدا (ع) مانند پیامبر (ص) علت آفرینش تمام موجودات و سرور تمام مخلوقات و پیامبران و فرشتگان نزدیک به خداوند بوده و محبوب خداوند و محبوب محبوب اوست.

آنگاه این استاد اخلاق هشدار می دهد: اگر می بینی که نمی توانی این گونه با امام (ع) مواسات نمایی، ادعاهای دروغ را از خود دور کرده و خود را خوار نکن و فقط بگو کاش با تو بوده، در مقابل تو کشته شده و به سعادت بزرگی می رسیدم و اگر می بینی به این مقدار هم معتقد نیستی، مرض دل خود را که همان دوستی این دنیای پست و میل و اعتماد به زندگی آن و فریب خوردن به زیبایی های آن است، معالجه کرده و این گفته خداوند را که در قرآن آمده است بخوان که «ای یهود، اگر گمان می کنید فقط شما دوستان خدا هستید و اگر راست می گویید آرزوی مرگ کنید.

ملکی تبریزی در پایان چنین سفارش می کند: در آخر روز عاشورا زیارت تسلیت را بخواند و روز عاشورا را با توسلی کامل به حمایت کننده و پناه آن روز که از معصومین (ع) می باشند به پایان رسانده و در توسل، اصلاح حال و پذیرش عزاداری را خواسته و از کوتاهی خود معذرت بخواهد.

خدا رحمت کند آیت الله سیدعبدالله فاطمی نیا را که دهه اول محرم را دهه تحول می دانست و تاکید داشت: با پاکی ظاهر و باطن به این مجالس مشرف شوید؛ همانطور که با وضو و طهارت در این جلسات شرکت می‌کنیم، به وسیله استغفار، طهارت باطنی هم کسب کنیم.

این استاد اخلاق که بر قرائت زیارت عاشورا و حدیث کساء، بسیار سفارش می‌کرد، اینگونه به عزاداران حسینی سفارش می کرد: خالصانه در مجالس عزاداری شرکت کنید و طوری باشید که غیر از امام حسین (ع) چیزی نبینید.

آیت‌الله فاطمی‌نیا همچنین توصیه می‌کرد: قبل از ورود به مراسم عزای سید الشهدا بگوییم «خدایا اگر در وجود من مانعی از کسب فیض ابا عبدالله علیه السلام هست، آن را برطرف بفرما.»