ذخایر سنگ بازالت در بستر اقیانوسها ظرفیت بهدامانداختن دیاکسیدکربن را دارند. به همین علت، گروهی از دانشمندان کانادایی میخواهند سازههایی مشابه دکلهای نفتی در دریاها بسازند. این دکلها بهجای آن که نفت استخراج کنند، کربن را به درون بستر اقیانوس پمپ میکنند.
انرژی این دکلهای آینده از توربینهای بادی نصبشده روی خودشان تأمین میشود. سپس دکلها کربن را از اتمسفر و حتی از آب دریا جذب و آن را به سوراخهایی در بستر اقیانوس پمپ میکنند.
پژوهشهای گذشته نشان میدهند که بستر اقیانوسها نقشی کلیدی در چرخه کربن زمین دارند و حالا دانشمندان میخواهند از این ظرفیت بهره ببرند. آنها نام پروژه خود را «کربن جامد» (Solid Carbon) گذاشتهاند، زیرا اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، دیاکسیدکربن تزریقشده برای همیشه در بستر اقیانوس باقی خواهد ماند.
البته ابتدا باید ثابت شود که این کارخانههای اقیانوسی حذف کربن مطابق انتظار کار میکنند. دانشمندان مؤسسه «شبکههای اقیانوسی کانادا» به ۶۰ میلیون دلار پول نیاز دارند تا یک نمونه اولیه از طرح خود را آزمایش کنند.
در این آزمایش، یک کشتی حاوی دیاکسیدکربن از پیش بهدامافتاده عازم یک نقطه معین در دریا میشود، سپس یک سوراخ در بستر اقیانوس حفر و گاز کربن را در آن تزریق میکند. دانشمندان از یک شبکه کابلی موجود برای پایش ایستگاه استفاده میکنند تا مطمئن شوند که گاز از سنگها خارج نمیشود.
دانشمندان از سازمانهای دولتی کانادا و آمریکا و از سازمانهای مستقل محیطزیستی درخواست بودجه کردهاند. آنها تا الان موفق نشدهاند بودجه ۶۰ میلیون دلاری خود را تضمین کنند. این نکته میتواند نقاط ضعف اصلی طرح آنها را آشکار کند: هزینه بالا و اجرای سخت.
ذخیره کربن در بستر اقیانوس
دانشمندان تخمین میزنند که ظرفیت ذخیره کربن سنگهای بازالت موجود در سراسر کره زمین بیشتر از چیزی باشد که تمام سوختهای فسیلی زمین میتوانند وارد اتمسفر کنند. البته این نکته نباید خیال ما را از سوزاندن سوختهای فسیلی راحت کند. بسیاری از این سنگها از لحاظ فنی، سیاسی و اقتصادی در دسترس نیستند و افزایش مقیاس چنین برنامهای بسیار دشوار است.
بااینحال دانشمندان میگویند حتی چند دکل میتواند تفاوت زیادی رقم بزند. در نزدیکی ساحل ونکوور در غرب کانادا، یک منبع بازالت وجود دارد که بهاندازه کربنی که طی ۲۰ سال وارد اتمسفر زمین میشود، ظرفیت دارد.
به همین علت است که دانشمندان میخواهند یک آزمایش میدانی در این نقطه اجرا کنند. منابع بازالت این ناحیه بهخوبی مطالعه شدهاند و دادههای فراوانی از آنها در دسترس است.
سنگ بازالت حاوی فلزاتی است که آن را بسیار واکنشپذیر میکنند. مواد داخل این سنگ با دیاکسیدکربن واکنش میدهند و آن را به کانیهای کربنات تبدیل میکنند. پس این گاز بهصورت طبیعی در بازالت ذخیره میشود و نیاز به کار اضافهای نیست. همچنین سنگهای بازالت بسیار متخلخل هستند و شکستگیهای فراوانی دارند؛ به همین علت فضای زیادی دارند تا کربناتها را درون خود جا دهند.